OVAKO JE IZGLEDAO GRAD NAŠIH PREDAKA, STARIH SLOVENA

Gordovi su bili utvrđena slovenska naselja, slična onima koja su gradili Kelti i Germani, a koji su se nalazili na strateški istaknutim i bitnim, lako branjivim mestima kao što su brda, brežuljci, obale reka, jezerska ostrva i poluostrva. Stari Sloveni nisu bili hrpa varvara i necivilizovanih divljaka koja je živela samo po zemunicama. To smo mogli da zaključimo već na osnovu vikinškog naziva za Rusiju – “Gardariki” odnosno “Zemlja gradova” – koju svakako ne bi dali teritoriji na kojoj nema gradova (!), a to dokazuje i savremena nemačka i poljska arheologija. Danas ćemo zato kratko pričati o “gordovima”, uz pregršt fotografija kojima ćemo vam ilustrovati kako je izgledao život naših drevnih predaka.

Ovaj prikaz slajdova zahteva javaskript.

Gordovi su bili utvrđena slovenska naselja, slična onima koja su gradili Kelti i Germani, a iz njihovog naziva se su razvile moderne slovenske reči “grad, gorod”. Originalno, “gord” je na protoslovenskom jeziku značilo “ograđeni prostor”.

Ta reč je u etimološkoj vezi sa germanskom reči “gard, gart” (recimo: Štutgart). Inače, radi se o protoindoevropskom korenu koji se nalazi u mnogim jezicima; engleske reči “yard”, “court”, “garden” (kod nas je ta reč dobila formu: gradina), su takođe u vezi sa tim korenom.

Ovakva utvrđenja su postojala još za vreme Lužičke kulture koja je trajala u periodu 1300-500. p.n.e, i to na istom prostoru, dakle, na teritorijama današnje Rusije, Belorusije, Ukrajine, Poljske, Slovačke, Češke i istočne Nemačke.

Građena su na strateški istaknutim i bitnim, lako branjivim mestima kao što su brda, brežuljci, obale reka, jezerska ostrva i poluostrva. Na jednom takvom poluostrvu je bio smešten i gord na ostrvu Rujnu, na kojem se nalazio poslednji veliki hram posvećen bogu Svetovidu, a koji je uništen u hrišćanskoj agresiji.

Tipični gord je bio grupa drvenih hramova i kuća koje su bile poređane ili u redovima ili u krugovima, a koje su bile okružene s jednim ili više zidova od zemlje i drveta, uz palisade i šančeve.

Neki gordovi su bili kružnog oblika, drugi su nalikovali fišeku, dok su treći ličili na potkovice. Izgled gorda je zapravo u mnogome zavisio od toga na kakvoj je lokaciji bio smešten; drugim rečima, geografija je igrala bitnu ulogu u obliku zidina.

Velika većina gordova je bila smeštena u gusto naseljenim područjima, na mestima koja su imala prirodne prednosti, ali su takođe građena i na lokacijama od taktičkog, odbrambenog značaja.

Najdalje su u razvoju otišli gordovi koji su služili kao mesta u kojima su živeli knezovi i župani, pa su se tako mnogi pretvorili u velike gradove koji i dan-danas postoje; tokom vekova, sam gord se pretvorio u klasičnu citadelu (na samom istoku slovenskih zemalja u kremlj) sa podgrađem u kojem su živeo običan narod.

Međutim, mnogi gordovi su i napušteni tokom vekova pa je od njih ostalo vrlo malo, tek naznake: manje ili više primetne humne i kružni nasipi zemlje.

Za veliku većinu podataka koje danas imamo o gordovima možemo da zahvalimo nemačkim i poljskim arheolozima i slavofilima, koji ne samo što se bave istraživanjem ove materije već grade i rekonstruišu same objekte.

Izdvojili smo još nekoliko fotografija. Obratite pažnju na u drvetu izrezbareni lik rujanskog kneza Jaromara, i na dubinu njegovog pogleda. Kao da nas poziva da ga otrgnemo iz zaborava!